Eeuwenoude collectie

In de indrukwekkende Janskerk vertellen Roxane van Acker, directeur van de Bibliotheek Zuid-Kennemerland, en Lieuwe Zoodsma, directeur van het Noord-Hollands Archief, hoe de eeuwenoude relatie is ontstaan tussen de Bibliotheek en het archief. “In 1596 werd de Stadsbibliotheek Haarlem opgericht,” legt Lieuwe uit. “Tijdens het Beleg van Haarlem in de 80-jarige oorlog werd Haarlem door de Spanjaarden belegerd. Het toenmalige stadsbestuur besloot om de collecties uit de 31 kloosterbibliotheken samen te voegen en onder te brengen in de Prinsenhof, bij het Stadhuis. Zo is de Stadsbibliotheek ontstaan. In 1936 is het archief daar weggegaan en in 1974 de Bibliotheek. Die nam de oude collectie mee naar het huidige pand van de Bibliotheek Haarlem Centrum. De bewaaromstandigheden waren daar echter niet ideaal dus verhuisden alle bijzondere en oude boeken naar het Noord-Hollands Archief.”

Historie van de Bibliotheek

“Toen ik in 2015 werd aangesteld bij de Bibliotheek, liet conservator Anneke van de Bergh mij de collectie oude boeken zien, want ik wilde graag dat deel van de geschiedenis van de Bibliotheek ervaren,” vertelt Roxane. “Ik vind het geweldig wanneer geschiedenis tot leven komt, en met deze tentoonstelling kunnen we dat op een hele mooie manier doen.” De Koningsbijbel uit de 16e eeuw is een van haar favorieten in de tentoonstelling. “Alleen al het besef dat Willem van Oranje deze bijbel heeft vastgehouden. Fantastisch!” Lieuwe kan dat gevoel beamen: “Dat geeft je toch een historisch sensatiegevoel.”

Historie van de Bibliotheek

Roxane heeft nog een favoriet in de tentoonstelling. “Een stukje beschreven perkament uit de 12e eeuw maakte diepe indruk op mij. Het werd gevonden in de rug van een boek waar het als versteviging was gebruikt. Het feit dat je iets in handen hebt dat is geschreven in de 12e eeuw, daar werd ik wel even stil van.” Lieuwe vult aan: “Eind 19e eeuw gaf het Haarlemse stadsbestuur aan de bibliothecaris van Haarlem, de heer Enschede, de opdracht om zoveel mogelijk bewijsmateriaal aan te kopen dat bewees dat de boekdrukkunst in Haarlem was uitgevonden. Daar kreeg hij een ruim budget voor. Dat stukje perkament uit de 12e eeuw is een van de bewijsmaterialen die door de heer Enschede is aangekocht.”

Kennismaken met de collectie

De bijzondere boeken uit de collectie van de Bibliotheek zijn in het Noord-Hollands Archief op aanvraag in te zien. Online kan de catalogus geraadpleegd worden. “De historie van de Bibliotheek is hiermee voor iedereen beschikbaar,” vertelt Lieuwe. “We hebben er daarnaast voor gekozen om een brede selectie van de collectie in de tentoonstelling te laten zien.” Speciaal voor de tentoonstelling heeft kunstenaar Vera van Wolferen een levensgrote leporello gemaakt. Op een interactieve manier kunnen kinderen verschillende onderdelen uit de werken van de tentoonstelling ervaren. Zo heeft ze er onder andere een geheim in verstopt dat de kinderen kunnen gaan ontdekken.

Een open boek

Zaterdag 11 september t/m zondag 7 november 2021 | Openingstijden | Noord-Hollands Archief | Gratis | 

Meer informatie: www.noord-hollandsarchief.nl