‘Meedoen begint met mee kunnen doen’

2,5 miljoen Nederlanders hebben moeite met lezen, rekenen en het gebruiken van een computer of mobiel. Zij zijn laaggeletterd. Van 8 tot en met 15 september is de Week van lezen en schrijven en wordt hier aandacht aan besteed. Onder andere door Erica Bastiaans.

Erica Bastiaans werkt als gemeenteraadslid in Haarlem en als NT2-docent (Nederlands als tweede taal) op een vmbo. Pubers tussen de twaalf en achttien jaar die net in Nederland zijn, ondersteunt zij bij het verbeteren van hun taalvaardigheden. “Meedoen begint met mee kunnen doen”, zo begint ze.

“Wie goed kan lezen en schrijven, heeft een betere toegang tot de maatschappij dan laaggeletterden”, vertelt Erica. Je begrijpt bijsluiters van medicatie, je kan lezen welke evenementen er in je stad zijn en je kan je beter verdiepen in bijvoorbeeld voorlichting over gezonde voeding. Als je laaggeletterd bent heb je vaak eerder schulden en gezondheidsproblemen. Want hoe ga je die moeilijke brieven begrijpen als je niet goed kan lezen?”

“Ik weet nog dat ik een Syrische jongen in de les kreeg die pas drie jaar in Nederland was. Hij sprak weinig Nederlands en had een enorme achterstand qua woordenschat. Hij wilde de taal graag leren, maar ik moest ‘m echt een drempel over helpen. Het ging soms best moeizaam, maar de jongen bleef doorzetten. Laatst zag ik hem tijdens zijn stage bij een zorginstelling en kon hij goed functioneren, omdat hij de taal steeds beter spreekt. Hij mag zelfs blijven voor vakantiewerk. Het is geweldig om te zien hoe die jongen is gegroeid.”

Vaak schamen mensen zich ervoor als ze laaggeletterd zijn, zo merkt Erica. “Hoe moeilijk het ook is, probeer het bespreekbaar te maken. Verwijs ze bijvoorbeeld door naar de bibliotheek.” Hier kun je hulp krijgen bij op het gebied van taal, digitale vaardigheden en overheidsvragen. Denk aan oefenen met Nederlands, een doorverwijzing naar de juiste instelling krijgen of begeleiding in het gebruik van een smartphone. Mensen kunnen gewoon binnenlopen, maar er zijn ook diverse spreekuren, verspreid over de bibliotheken. Erica: “Het leven is leuker als je zelfstandiger wordt.”