Wie heeft het nu geschreven, een man of een vrouw?

Gepubliceerd op: 9 oktober 2019 14:43

Op veel boeken staat een vrouwennaam op het omslag. Blijkt het 'stiekem' te zijn geschreven door een man! Andersom komt ook voor: boeken die onder een mannennaam zijn gepubliceerd. Door vrouwen... Waarom kiezen sommige auteurs hiervoor?

Een van de bekendste Nederlandse voorbeelden van een mannelijke auteur die ervoor koos om onder een vrouwennaam te publiceren, is Suzanne Vermeer. Het was altijd een mysterie wie Suzanne Vermeer was, tot 2011. Toen overleed namelijk thrillerschrijver Paul Goeken. Hij bleek de auteur te zijn van al die succesvolle vakantiethrillers. Hij publiceerde onder eigen naam een aantal misdaadromans (De Oversteek en Spaanse Furie), maar vanaf 2006 verschenen de vakantiethrillers van Suzanne Vermeer. Door de critici werden ze niet lovend ontvangen, maar in verkoopcijfers overtroffen ze de reguliere romans van Goeken ruim. 

Vrouwen meer succes?

“Paul zei vaak dat je als man alleen nog maar kans maakt op een plek op de bestsellerlijst als je onder een vrouwennaam schrijft”, zegt uitgever Steven Maat op crimezone.nl. Na de dood van Goeken ging het overigens gewoon door: er verschenen twee en soms zelfs drie boeken per jaar onder het pseudoniem Suzanne Vermeer. Allemaal geschreven door andere, verder onbekend gehouden, schrijvers of schrijfsters.
Een ander voorbeeld is Elena Ferrante. 'Zij' bleek Domenico Starnone te zijn. Een man dus. Het duurde een hele tijd voordat deze bekende Italiaanse auteur (winnaar van de belangrijkste literaire prijs van Italië, de Premio Strega) 'ontmaskerd' werd. Door professor Vittorio Loreto, die bekendstaat om dit soort onthullingen. Loreto legde twee boeken naast elkaar (Kwellende liefde van Ferrante en De straat der klachten van Starnone) en kwam op ontelbaar veel overeenkomsten.

Ook vrouwen doen het

Ook vrouwen maken wel eens de oversteek. Wereldberoemd schrijfster J.K. Rowling schrijft bijvoorbeeld thrillers onder het pseudoniem Robert Galbraith. Het eerste boek kreeg goede kritieken, maar de verkoopcijfers lagen niet erg hoog. Dat veranderde toen werd onthuld dat Rowling achter Galbraith zat. De verkoopcijfers stegen enorm en Rowling werd er zelfs van beschuldigd haar naam te hebben gelekt als marketingstunt. Rowling gaf niettemin aan dat ze het jammer vond dat haar geheim zo snel naar buiten was gekomen. 

Maar waarom dan?

Waarom publiceren onder een mannennaam als vrouw of onder een vrouwennaam als man? Misschien omdat je eens een ander genre wil proberen. Of een nieuwe start wil maken. Zo kun je je opnieuw uitvinden als schrijver. Vanaf nul beginnen en jezelf opnieuw 'in de markt zetten', zonder de torenhoge verwachtingen die misschien aan je eigen naam zijn gaan kleven. Een tijdje geleden werd wel gezegd dat uitgevers alleen een boek wilden uitgeven wanneer het door een jonge, aantrekkelijke vrouw was geschreven (een garantie voor succes, zo was de gedachte). Misschien een klein beetje waar, maar het omgekeerde kan ook. Alex Boogers had onder zijn 'eigen' mannennaam meer succes dan in 1999, toen hij debuteerde met Het boek Estee, onder de vrouwennaam M.L. Lee.

Het gebeurt al eeuwen

Het schrijven onder een pseudoniem kan nuttig zijn uit commercieel oogpunt, maar misschien vind je je naam wel stom of wil je uit de publiciteit blijven. Er zijn allerlei redenen waarom je als schrijver onder een pseudoniem kunt gaan schrijven. En dat gebeurt al eeuwen, kijk maar naar Eduard Douwes Dekker, die onder zijn pseudoniem Multatuli (Latijn voor ‘Ik heb veel leed gedragen') het boek Max Havelaar schreef in 1859. (Maar of Multatuli een vrouw was...?) Je verbergen achter een pseudoniem kan om allerlei redenen prettig zijn, ondanks het feit dat we in een steeds ‘transparantere wereld met steeds minder privacy’ leven.

Tips